CityofCardiffGRANGETOWNStPaul(markhealeyCC-BY-SA4.0)1 MarkHealey

St Paul

Mae gwaith y pensaer John Coates Carter yn gyfrinach sydd wedi ei chadw’n ddiogel. Mae ei adeiladau’n ymgorffori y Mudiad Celfyddyd a Chrefft ar ddechrau’r ugeinfed ganrif – a dywedir bod eglwys St Paul ymhlith y gorau o’i eglwysi cynnar sydd wedi goroesi.

Grangetown, City of Cardiff

Oriau agor

Caewyd yr eglwys yn Chwefror 2016 ar gyfer gwaith adnewyddu sylweddol, felly nid yw ar agor ar hyn o bryd.

Cyfeiriad

Stryd Paget
Grangetown
City of Cardiff
CF11 7LA

Yn 1885, rhoddodd yr Arglwydd Windsor erw o dir ar gyfer sefydlu eglwys yn Grangetown, un o faestrefi newydd Caerdydd. Ef hefyd a fu’n gyfrifol am roi’r arian ar gyfer y costau adeiladu cychwynnol, sef £4,000. Gosodwyd y garreg sylfaen yn 1889, ac agorwyd yr adeilad gan Esgob Llandaf ar 3 Chwefror 1890. Ychwanegwyd cangell yn 1902.

Mae llyfr Pevsner, ‘Buildings of Wales’ yn disgrifio’r deunyddiau adeiladu fel ‘ecsentrig o’r mwyaf’. Mae’r waliau wedi eu hadeiladu o rwbl Pennant a cherrig nadd tywodfaen pinc Swydd Stafford. Yn yr eglwys hefyd ceir enghraifft gynnar ac anghyffredin o’r defnydd o goncrit; adeiledir prif ddarnau’r adeilad â choncrit wedi’i gymysgu â cherrig bychain, briciau wedi’u malu a cherrig mân tywodfaen.

Daeth Eglwys St Paul yn enwog yn 2005 pan ymddangosodd mewn episod o Dr. Who (Father’s Day) ac oherwydd hyn mae’n gyrchfan poblogaidd ar gyfer dilynwyr y gyfres deledu Dr Who.

Contact information

Other nearby churches

Santes Catrin

Pontcanna, City of Cardiff

Adeiladwyd yr eglwys hon yn 1883-6 gan y pensaer J Prichard. Ei fwriad gwreiddiol oedd adeiladu eglwys ar ffurf croes, ond daeth yn amlwg bod hyn yn rhy uchelgeisiol - ac adeiladwyd tair cilfach cyntaf corff yr eglwys yn unig.

Yr Eglwys Norwyaidd

Bae Caerdydd, City of Cardiff

Anaml iawn y gwelwch yng Nghymru eglwys sydd â chladin pren gwyn – ac mae gan yr Eglwys Norwyaidd stori unigryw i’w hadrodd, yn ogystal â chysylltiad ag un o hoff awduron plant y byd: Roald Dahl.

Santes Fair

Marshfield, Gwent

Mae Eglwys St Mair, Maerun, yn eglwys brydferth sy’n dyddio nôl i’r ddeuddegfed ganrif. Yn nythu’n glud yn y llain las rhwng Caerdydd a Chasnewydd, mae bellach yn adnabyddus am fod yn lleoliad ar gyfer un o episodau Dr Who!