St Dwynwen
Ynys Llanddwyn, Anglesey
Mae Ynys Llanddwyn yn llecyn cyfareddol. Llanddwyn Island (Ynys Llanddwyn) is a magical place.
Yr unig nodwedd ynddi sydd wedi goroesi o’r cyfnod hwn yw’r bedyddfaen, sef maen hir wedi’i naddu’n fras, gyda’i wyneb mewnol wedi’i baentio’n wyn a’i osod yn isel yn y maen ei hun.
Cafodd yr eglwys ei hailadeiladu yn 1840 gan Samuel Jones, ar gynllun syml, diddyddiad.
Mae’r tu mewn yn waith gwerinol sy’n dyddio o’r cyfnod Sioraidd diweddar, gyda seddau blwch, meinciau a dwy elor yn pwyso yn erbyn y wal orllewinol. Ei phrif nodwedd yw’r seinfwrdd wythonglog uwchben y pulpud, gyda llun heuladdurn ag wyth o belydrau ar ei wyneb.
Yn ôl Matthew Saunders, yn ei Saving Churches:
'Yn gyffredinol, mae naws y lle yn cyfleu ymwybyddiaeth o genedlaethau o dras amaethyddol yn cyflwyno rhodd arbennig ond diymhongar i’w Duw. Ac mae’r cyfan yn dal i fod yno. Y rhesi o begiau het ar hyd waliau corff yr eglwys, y ddwy elor yn pwyso yn erbyn y wal gefn, gwaith llaw y gof wrth lunio’r drws, y meinciau cefn agored yng nghorff yr eglwys, a’r chwech o seddau blwch sy’n gwthio yn erbyn ei gilydd yn agos at y pulpud a’r allor – a phob un ohonyn nhw wedi eu paentio yn eu llwyd golau gwreiddiol'.
